MTU Alumni News

Хэдийгээр сургуулиа тeгсeeд 2 жил болох гэж байгаа ч багш, зeвлeхvvдтэйгээ, сургууль тeгсeгчдийн холбоотойгоо vргэлж холбоотой байж, шинэ мэдээ мэдээллийг нь байнга хvлээн авдаг юм. Энэ удаад нэг товч мэдээ тавихаар шийдлээ.

Женнифер Донованы бичсэн мэдээллээс тvвээрлэвэл манай сургууль (Michigan Technological University) Иелийн их сургууль (Yale University)-тай хамтран АНУ-ын их нуурууд (Superior, Michigan, Huron, Erie, Ontario)-ыг судлахаар болж байгаа юм байна. Их нууруудын, тэдгээрт хамаарах бvс нутгийн усны нeeц, чанар, хvрэлцээг судлах уг судалгааны ажлыг АНУ-ын ШУ-ны Vндэсний Сан 2 сая ам.доллараар санхvvжvvлж байгаа бeгeeд их сургуулиуд таван жилийн турш уг судалгаан дээр хамтран ажиллах юм байна. Манай сургуульд Тогтвортой Ирээдvйн Хvрээлэн (SFI) гэсэн нэртэй хvрээлэн ажилладаг ба vvний нэг салбар болох Ус ба Нийгэм Тeвийн захирал Алекс Мэйэрийн хэлснээр уг хамтарсан судалгааны vр дvнд ирэх 10, 20, 30 жилийн дараа их нууруудын, тэдгээрийг тэжээн тэтгэгч гол мeрний усны хэрэглээ, нeeц, хvрэлцээ, чанарт ямар eeрчлeлт, нeлee гарахыг шинжлэн тодорхойлох, тvvнчлэн усны хэмжээ, чанар, зардлыг vнэлэх дэлхийн туршлагад хэрэглэгдэх загварыг боловсруулах ажээ.

Их нууруудыг ихэнх хvмvvс хязгааргvй их цэвэр усны нeeц гэж ойлгодог ч vнэн хэрэгтээ алдагдсан усны нeхeн сэргээгдэх тvвшин жилд 1%-иас бага байдаг байна (MTU, Oct. 07). Тэгэхээр их нуурууддаа Америкууд санаа тавих нь зvйн хэрэг бeгeeд энэхvv судалгаа 5 жилийн дараа зeвхeн Америкт тeдийгvй, дэлхийд загвар болохуйц vр дvнд хvрч, Монгол маань ч гэсэн тэрхvv хvрсэн vр дvнгээс нь туршлага судлах байх гэж найдаж байна.

Улаанбаатар хотын хvн ам 1 сая давлаа. Дeрвeн уулынхаа дундах хeндийд нийт хvн амын 1/3-ээс илvv хэсэг нь чихэлдэн амьдарч байна. Хотын цэвэр усны эх vvсвэр болох хатан Туул минь бохирдон ширгэж, хамгийн бохир голуудын нэг боллоо. Экологидоо хамгийн хэрцгий ханддаг ухамсаргvй ард тvмэн биднээс eeр алга.

Ирэх 20 жилд Улаанбаатар хотод ундны усны хангамж жинхэнэ асуудал болно гэж ярьж, бичиж байна. Татил тэнхээтэй хэсэг нь хотоос зайдуу 70 км дотор газар эзэмшин том том сууцанд амьдрах боллоо. Энэ мэтчилэн хот eргeжин тэлэх нь тухайн орон нутгийн усны мeчлeгт бас тодорхой сeрeг нeлee vзvvлэх нь ойлгомжтой. Туул голынхоо усны нeeц, хvрэлцээ хангамж, чанарыг судалсан зvйл ч vгvй, хот тэлж буй орон нутаг дахь усны мeчлeгийг шинжилсэн ч зvйлгvй, ядаж энэ талаар олон улсын байгууллагууд, гадаад орны засгийн газраас санхvvжигддэг тeсeлд сэтгэл гарган хандаж шийдvvлсэн зvйлгvй байгаа vе vеийн Засгийн газрууд, Байгаль орчны яам, Хотын захиргаа, харьяа газрууд ер нь юу хийж байнаа? Монголчууд минь эх дэлхийгээ хайрлаж, хариуцлагатай байж сурахсан даа...