Ногоорохын eмнeхeн

За хe Валютын сангийн 2 зeвлeх маань буцсанаар хагас цагийн ажил маань хурал зeвлeгeeн, хэлэлцvvлэг, ярилцлагаас тvр зуур ангижрав. Гэхдээ л тeлeвлeгeeтэй ажлуудаа хугацаанд нь хийж дуусгах ёстой учир цаг бага л байна даа. Бvтэн цагийн ажил маань ч яахав дээ, хэзээ л ажил нь сийрч байлаа даа, ар араасаа нэмэгдээд л “тун ч хэвийн” явж байна. Сvvлийн хоёр долоо хоногт хамгийн эгдvv хvргэсэн нь иенийн ханшийн хэлбэлзэл байлаа даа.

Мартсанаас Монголын эдийн засгийн чуулга уулзалтын vеэр хvмvvс нэг vеийг бодвол эрдэс баялгийн vнийн eсeлтeeс хуримтлагдсан ашгийг хэрхэн зарцуулах талаар бага боловч ойлголттой болсон нь ажиглагдаж байлаа. Гадаадын улсуудын хэлэлцvvлсэн маш элементар сэдэвтэй илтгэл энд тэнд сонсч мэдээлэл авснаар манайхан бас ч гэж “Норвегийн туршлага, Аляскийн байнгын сан, Чилийн тогтворжилтын сан” гэх зэрэг vгс хэлдэг болж. Уул нь дотоодын мэргэжлийн хvмvvсээ vнэлж ашигладаг бол Монголын эрдэс баялгийн салбарт хийх юм ч их, уг салбарыг зeв гольдрол нь оруулах боломж ч багагvй байдаг юм шvvдээ. Харамсалтай нь тамын тогооны vлгэрээр Монгол хvн Монгол хvндээ маш халгаатай, харин гадаад хvнд хайр зарладаг юм л даа. Ачир дээрээ манай шийдвэр гаргагчид тэрхvv эрдэс баялгийн орлогоос бvрдсэн сангуудын ангилал, зорилго, зориулалт, удирдах vйл явц, стандарт, зохицуулалт, дvрэм гэдгээ сайн судлаагvйгээс гаргаж байгаа шийдвэр бvхэн нь алд дэлэм алдаатай байдаг. Ядаж eeрсдee мэддэггvй юм гэхэд мэддэг мэргэжлийн хvмvvсээ ашигламаар юмдаа. Энд би зориуд нэг жишээ бичмээр санагдсан юм. Монгол улсын хeгжvvлэх сан гэж уран чамин нэр eгсeн тэр сангаа удирдах бодлого нь манайд огт тодорхой бус байдаг. Зарим нь шууд л Аляскийн байнгын сангийн жишгээр иргэддээ ногдол ашиг хуримтлуулах ёстой гэж ташаардаг, зарим нь тэр чигээрээ улсын хeрeнгe оруулалтад зарцуулагдах ёстой гэж зvтгэдэг. Эцэст нь 1/3 нь хeрeнгe оруулалтад, 1/3 нь сандаа vлдэхээр, vлдэж байгаа нь шууд л нийгмийн халамж-бэлэн мeнгeнд зарцуулагдаж байх юм. Энэ мэтчилэн хоосон толгойтой “улс тeрчид” Монголд юм юмаар л тоглох юм. Зvй нь уг сангийн удирдлагыг авч vзэхдээ улсын хeрeнгe оруулалтын хeтeлбeр, хувийн хэвшлийг дэмжих хeтeлбeр, тeсвийн тогтвортой байдал, бvтэцчилэгдсэн тeсвийн тэнцэл, макро эдийн засгийн дунд, урт хугацааны тогтвортой байдал зэрэг олон ухагдахуунуудыг авч vзэх ёстойсон доо. Номыг нь сураагvй энэ олон харалган шийдвэр гаргагчдыг яалтай ч билээ дээ?

За ганц eдeр ч гэсэн эртхэн унтахыг бодъё. 06 am хvртэл бvтэн 5 цаг 45 минутын хугацаа байна гэхээр сайхан санагдаж байх чинь. За за давсанд явлаа.